بیماری اسهال خونی، بیماری نسبتاً مهمی است که ناحیه‌ی روده‌ی بزرگ را گرفتار می‌سازد؛ این بیماری آزار دهنده در فصل گرما به وفور دیده می‌شود. از علایم اصلی بیماری اسهال خونی، تورم و زخم شدن ناحیه‌ی روده است که با دفع خون، بلغم و غیره همراه است که اگر در زمان درست و توسط پزشک متخصص درمان نشود، عوارض گوارشی دیگری را نیز به دنبال خواهد داشت! در این مطلب، به بررسی بیماری اسهال خونی و علائم آن خواهیم پرداخت.
با سلامت زیستی همراه باشید تا با علایم بیماری اسهال خونی و همچنین شیوه‌های درمان آن آشنا شوید.
بیماری اسهال به معنای دفع مدفوع آبکی مراه با بروز انقباضات در ناحیه‌ی شکم است. این بیماری ممکن است چندین روزی به طول انجامد و در بسیاری از موارد نیز بدون استفاده از داروهای خاصی درمان می‌یابد! بیماری اسهال ممکن است در اثر عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی ایجاد شود؛ همچنین دلیل دیگر بروز بیماری اسهال، مسمومیت‌های غذایی ست. حتی گاهی اوقات ممکن است با سفر به یک مکان جدید، در معرض باکتری‌ها یا ویروس‌های جدیدی قرار گیرید و به بیماری اسهال مبتلا شوید! بیماری اسهال مزمن یز می‌توان گفت تقریباً بیماری رایجی است.
علت‌ها و انواع اسهال خونی
نوعی از بیماری اسهال نیز وجود دارد که با دفع مدفوع خونی همراه است! اسهال خونی عبارت است از التهاب در پوشش داخلی روده بزرگ. اسهال خونی شایع‌ترین نشانه برای بیماری‌های التهابی ناحیه‌ی روده است که در صورت عدم درمان و یا اقدام به خود درمانی نادرست، در دراز مدت سبب ابتلای به بیماری سرطان روده بزرگ می‌شود. بیماری‌های التهابی ناحیه‌ی روده باعث بروز تحریک روده بزرگ می‌شود که شامل دو نوع بیماری کرون و کولیت اولسروز است که هر کدام از این دو نوع بیماری، نوع خاصی از ناحیه‌ی روده را درگیر می‌‌نماید شایع‌ترین و رایج‌ترین علایم بیماری التهابی ناحیه‌ی روده عبارتند از اسهال خونی، درد در ناحیه‌ی شکم، بی اشتهایی و همچنین کم خونی. اما بهتر است بدانید در ۱۰ درصد موارد ممکن است فرد بیمار پیش از بروز علائم گوارشی این بیماری، دچار درد و تورم در مفاصل مختلف بدن خود به ویژه در ناحیه گردن و کمر خود شود!
بروز بیماری اسهال خونی علل مختلفی می‌تواند داشته باشد. اسهال خونی باکتریایی یا شیگلوز عبارت است از بروز نوعی عفونت باکتریایی در لایه‌های سطحی پوشاننده جدار داخلی روده‌ها؛ این بیماری عفونی به سبب نوعی باکتری به نام شیگلا که به جدار روده‌ی بزرگ تهاجم می‌کند، ایجاد می‌شود. این باکتری به طور معمول به وسیله‌ی دست‌ها، غذاها و یا آب آلوده از یک فرد به فرد دیگری انتقال می‌یابد و به صورت همه‌گیری رخ می‌دهد.
برخی از علائم بروز بیماری اسهال خونی باکتریایی یا شیگلوز عبارتند از: وجود خون یا مخاط یا چرک در مدفوع فرد مبتلا، احساس دل پیچه، تب، تهوع و استفراغ، احساس دردهای عضلانی، و غیره.
کم خونی، بروز سوء تغذیه در بدن و احتمال ابتلا به بیماری سرطان روده‌ی بزرگ از عوارض عدم درمان به موقع و صحیح بیماری التهابی ناحیه‌ی روده است و بیماران بایستی با مراجعه به پزشک متخصص، برای انجام کولونوسکوپی و همچنین تشخیص و درمان بیماری‌های التهابی ناحیه‌ی روده اقدام کنند.
توجه داشته باشید از زمان ورود باکتری‌ها به بدن فرد تا ظهور علایم بیماری، ۱ الی ۴ روز به طول می‌انجامد. اغلب عفونت‌های شیگلایی خفیف بوده و به درمان‌های جدی احتیاجی ندارند. اما در موارد نادری نیز باکتری‌ها ممکن است از مجرای گوارش وارد خون فرد بیمار شوند و سایر اعضای بدن را نیز درگیر نمایند برای نمونه کلیه‌ها، کیسه‌ی صفرا، کبد، حتی قلب و مفاصل که این حالت ممکن است به شوک و در نهایت به مرگ بیانجامد. به یاد داشته باشید برای تشخیص بیماری اسهال خونی باکتریایی یا شیگلوز، ممکن است از بررسی‌های آزمایشی و همچنین کشت نمونه مدفوع استفاده شود.
بیماری اسهال خونی همراه با احساس تشنگی و عطش
توجه داشته باشید در برخی از مواقع، بیماری اسهال خونی علاوه بر علایم و نشانه‌های ذکر شده در بالا، با احساس تشنگی و عطش شدیدی نیز در فرد بیمار همراه است! برای درمان این حالت شما می‌توانید علاوه بر بهره گیری از داروهای تجویز شده توسط پزشک متخصص خود، از تخم خرفه نیز برای کاستن میزان تشنگی خود استفاده کنید! برای استفاده از خواص ایده‌آل تخم خرفه، مقداری از آن را جوشانده و به جای نوشیدن آب، از آن میل کنید.
بیماری اسهال خونی همراه با نفخ، صدا و گاز!
توجه داشته باشید چنانچه بیماری اسهال خونی، همراه با نفخ و ایجاد گاز و نیز صدا کردن شکم همراه باشد، برای درمان و رفع این حالت استفاده از داروهای گیاهی زیره سیاه، گلنار فارسی، تخم گشنیز و همچنین بلوط توصیه می‌شود. برای بهره‌گیری از خواص این داروهای گیاهی و کاملا طبیعی، بایستی آن‌ها را در نسبت‌های مساوی با یکدیگر ترکیب کرده و در طول روز، سه بار از آن‌ها استفاده نمایید. همچنین به یاد داشته باشید بهره گیری از خواص آبلیموی تازه نیز می‌تواند مفید باشد! برای این منظور، آب دو عدد لیموی تازه را به یک لیوان آب اضافه نمایید و سپس به آن نمک معدنی و همچنین شکر، بیفزایید؛ دلیل افزودن نمک معدنی و همچنین شکر برای بهتر شدن طعم محلول حاصل است! توصیه می‌کنیم محلول حاصل را در طول روز، ۳ الی ۴ بار بنوشید. بد نیست بدانید این روش، ساده‌ترین و در عین حال بهترین و تاثیرگذارترین شیوه برای درمان بیماری اسهال خونی همراه با نفخ، صدا و گاز است.
توصیه‌هایی برای پیشگیری از بروز بیماری اسهال خونی باکتریایی یا شیگلوز
چنانچه فردی علایم ابتلا به اسهال خونی باکتریایی را داشته باشد، وی را از گروه جداسازی نمایید.
به یاد داشته باشید دستان خود را پس از هر بار اجابت مزاج و پیش از دست زدن به مواد غذایی و خوراکی‌ها، بشویید.
در مناطقی که بیماری شیگلوز شایع است، مصرف شیر مادر برای کودک توصیه می‌شود؛ زیرا شیر مادر سبب کاهش خطر بیماری شیگلوز علامت‌‌دار شده و شدت آن را در شیرخوارانی که شیر مادر مصرف کرده‌اند، کاهش می‌دهد.
و در انتها، لباس‌ها و ملحفه‌جات آلوده را در سطل‌های پر از آب و صابون قرار دهید تا زمانی که بتوان آن‌ها را جوشاند.
درمان بیماری اسهال خونی باکتریایی یا شیگلوز
برای درمان بیماری اسهال خونی باکتریایی یا شیگلوز از مصرف ترکیبات ضد اسهال خودداری نمایید مگر آن که انجام این کار، با نظر پزشک متخصص تجویز شده باشد. زیرا ممکن است این ترکیبات، مدت زمان بیماری را طولانی‌‌تر کنند. درمان شامل جایگزینی مایعات از دست رفته بدن، استفاده از غذاهای کم حجم و نیز گاهی مصرف دارو است. همچنین ممکن است فرد بیمار دچار از دست دادن شدید آب و الکترولیت بدن از راه‌دفع دفوع و استفراغ شود، پس مصرف محلول O.R.S لازم است. به طور معمول برای درمان این بیماری، به علت ایجاد عوارض، استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها توصیه نمی‌شود. توجه داشته باشید استفاده از کیسه‌ی آب گرم یا شیشه‌ی آب داغ بر روی شکم، میزان درد را کاهش می‌دهد.
همچنین برخی از روش‌های درمانی ساده‌ای را که می‌توان در خانه، برای درمان اسهال خونی انجام داد، مرور می‌کنیم:
استفاده از آب پرتقال طبیعی
آب پرتقال طبیعی یکی از روش‌های ایده‌آل برای توقف اسهال خونی است! توصیه می‌کنیم ۳ الی ۴ لیوان از این نوشیدنی را در طول روز بنوشید.
استفاده از پوست انار
برای بهره گیری از خواص پوست انار، ۵۰ گرم پوست انار را در ۲۵۰ میلی‌لیتر شیر بجوشانید! تا هنگامی که یک سوم از میزان حجم اولیه‌ی شیر کاهش یابد. سپس ترکیب حاصل را در طول روز، ۳ بار بنوشید. دقت داشته باشید پوست انار به عنوان قابض عمل کرده و عفونت موجود را به سرعت از بین می‌برد.
استفاده از عصاره‌ی تخم میوه‌ی گریپ فروت
توجه داشته باشید فلاونوئیدهای موجود در دانه‌ی میوه‌ی گریپ فروت فعالیت ضد میکروبی قوی در برابر باکتری‌ها، قارچ‌ها و انگل‌های تک‌سلولی دارد. این فلاونوئیدها همچنین دارای خواص ضد التهابی هستند که به تسکین تورم داخلی به وجود آمده ناشی از عفونت‌ها کمک می‌کند. برای بهره گیری از این شیوه، ۳ تا ۵ قطره عصاره‌ی تخم میوه‌ی گریپ فروت را به ۲۴۰ میلی‌لیتر آب یا آب میوه اضافه نمایید و ترکیب حاصل را در بین وعده‌های غذایی خود میل نمایید.
استفاده از تخم گیاه شنبلیله
شنبلیله دارای خواص خنک‌کننده‌ای است که دستگاه گوارش ملتهب را تسکین می‌دهد! شنبلیله، سموم بدن و میکروب‌های مضری را که به روده‌ها آسیب وارد میکنند، از بین می‌برد. برای بهره گیری از خواص این گیاه دارویی، ۱ قاشق چای‌خوری پودر تخم شنبلیله را با ۱ فنجان ماست یا با یک لیوان دوغ مخلوط کرده و ترکیب حاصل را میل کنید.
استفاده از میوه موز رسیده
میوه‌ی موز سرشار از ماده‌ی پتاسیم است و سبب سنتز اسیدهای چرب در ناحیه‌ی معده می‌شود. این میوه پوشش ملتهب روده‌ی بزرگ را تسکین داده و سبب درمان اسهال خونی می‌شود. 1 عدد موز رسیده را له کرده و آن را در 1 تا 2 فنجان آب دوغ ترکیب نمایید.
استفاده از دانه‌های ادویهی خردل
دانه‌ی ادویهی خردل دارای خواص ضد میکروبی خاصی است که در درمان اسهال خونی بسیار موثر است. برای بهره‌گیری از خواص این ادویهی طبیعی، دانه‌های خردل را به مدت ۱ ساعت در آب خیس بگذارید. سپس ترکیب حاصل را به عنوان یک داروی مقوی میل نمایید.
استفاده از پودر ادویهی زنجبیل
گیاه زنجبیل دارای خواص ضد باکتری و ضد قارچی است. همچنین ریشه‌ی خوراکی گیاه زنجبیل به تسکین درد ناحیه‌ی شکم و بهبود فعالیت‌های گوارشی کمک می‌کند. ۱/۲ قاشق چای‌خوری پودر زنجبیل را در ۱ فنجان آب دوغ مخلوط نمایید و سپس ترکیب به دست آمده را در طول روز، ۳ الی ۴ مرتبه میل کنید.
استفاده از ترکیب نعناع، لیمو و عسل
عسل به عنوان یک عامل تسکین‌دهنده عمل می‌کند؛ لیمو نیز میکروارگانیسم‌های مضر را در بدن از بین برده و نعناع دستگاه گوارش را تقویت می‌کند. برای تهیه‌ی این ترکیب مفید ۱ قاشق چای‌خوری آب نعناع را با ۱ قاشق چای‌خوری آب لیمو و همچنین ۱ قاشق چای‌خوری عسل مخلوط کرده و ترکیب حاصل را میل کنید. توصیه می‌کنیم این ترکیب را در طول روز، ۲ الی ۳ مرتبه استفاده کنید.
استفاده از برگ تمشک
دقت داشته باشید برگ تمشک دارای میزان فراوانی ویتامین C است و یک داروی موثر برای درمان اسهال خونی به شمار می‌آید. این برگ‌های طبیعی حاوی مواد آنتی‌اکسیدان یا بیوفلاونوئید و دارای خواص ملین ملایمی است. ۱ قاشق غذاخوری برگ تمشک خشک را در ۱/۵ فنجان آب به مدت ۱۰ دقیقه بجوشانید؛ سپس ترکیب حاصل را از صافی عبور داده و آن در طول روز، ۲ الی ۳ مرتبه میل نمایید.
بیمارانی که به مدت بیش از 10 تا 15 روز دچار بیماری اسهال خونی هستند، به هیچ وجه نبایستی اقدام به خود درمانی و استفاده از داروهای ضد اسهال کنند! دقت داشته باشید چنانچه متوجه وجود مخاط، خون و یا چرک در مدفوع خود شدید و این اتفاق، پس از گذشت ۱۲ ساعت برطرف نشد و همچنان حرکات روده‌ی شما شل بود، همچین به مقدار کمی ادرار دفع نمودید و این ادرار دفع شده نیز، غلیظ و به رنگ زرد تیره بود، بلافاصله به پزشک متخصص مراجعه نمایید.