لثه‌ها علاوه بر دارا بودن نقش مهم و اساسی در سلامت دهان و دندان، در سلامت عمومی بدن نیز بسیار تاثیرگذار هستند. خونریزی لثه یکی از علائم بروز بیماری‌های لثه است که به طور معمول با التهاب و نیز تورم لثه‌ها همراه است. در این مطلب، به علل بروز خونریزی در ناحیه‌ی لثه خواهیم پرداخت.
با سلامت زیستی همراه باشید تا با علل بروز خونریزی در ناحیه‌ی لثه و همچنین درمان‌های آن آشنا شوید.
خونریزی لثه یکی از اتفاقات تقریبا رایج در بین افراد است؛ برای نمونه شما در حال مسواک زدن هستید و خونریزی از لثه‌های خود را مشاهده می‌کنید! آیا این خونریزی، اتفاقی نگران کننده و جدی است؟ با ما همراه باشید تا بیشتر در این رابطه بدانید.
علت التهاب و خونریزی لثه
یکی از علامت‌های وجود بیماری‌های لثه، خونریزی از لثه‌ها به صورت خود به خود و در هنگام غذا خوردن و یا در هنگام مسواک زدن است که این اتفاق، به هیچ عنوان طبیعی نیست. بهتر است بدانید علت وجود جرم دندان، پلاک دندانی است؛ که از اولین نشانه‌های وجود جرم دندان، خونریزی لثه به هنگام مسواک زدن و همچنین تغییر فرم و رنگ ناحیه‌ی لثه به صورت قرمز و نیز گاهی افزایش حجم ناحیه‌ی لثه است.
منظور از جرم دندانی چیست؟
در پاسخ بایستی گفت هنگامی که میکروب‌ها به صورت یک لایه‌ی نرم همراه با مواد غذایی و مواد موجود در بزاق دهان به ناحیه‌ی سطح دندان یعنی تاج و ریشه‌ی دندان می‌چسبند. در این شرایط که هنوز جرم، تشکیل نشده و تنها لایه‌ی نرمی بر روی دندان شکل گرفته است، به راحتی می‌توان آن را به وسیله مسواک زدن و یا استفاده از نخ دندان برداشت و با رعایت صحیح و درست بهداشت دهان و دندان به حالت طبیعی بازگرداند؛ اما در صورتی که زمان زیادی از تشکیل این لایه بگذرد و لایه نیز سخت شده باشد یعنی به عبارت واضح‌تر، جرم تشکیل شده باشد، امکان تمیز کردن و برداشتن آن با استفاده از مسواک وجود ندارد! و بایستی دندان‌ها جرم‌گیری شوند. در این شرایط با برانگیختن سیستم ایمنی بدن، لثه‌ها را پرخون و ملتهب میشوند.
چنانچه فردی به طور مداوم و منظم مسواک نزند، پلاک دندانی به مرور کلیسیفیه شده و محلی برای تجمع میکروب‌های مختلف می‌گردد. این تجمع میکروب‌ها سبب بروز التهاب لثه و در نهایت، تحلیل ناحیه‌ی لثه و استخوان فک می‌شود.
پس به این نکته توجه داشته باشید افرادی که به دلیل خونریزی لثه‌های خود، از مسواک زدن خودداری میکنند، نه تنها باعث از بین رفتن مشکل و همچنین بهبود لثه‌ها نمی‌شوند، بلکه به تجمع میکروب‌ها و جرم‌ها در ناحیه‌ی دندان‌هایشان کمک میکنند! مراجعه نکردن به موقع به نزد دندانپزشک متخصص باعث می‌شود تا التهاب ناحیه‌ی لثه پایدار شده و لثه از حالت طبیعی خود خارج شود و آسیب‌های دندانی جدی‌تر شوند و هزینه‌ی درمان نیز بیشتر گردد.
تشخیص شدت و نیز میزان پیشرفت بیماری لثه‌ها، با این علامت و به وسیله‌ی فرد بیمار، به هیچ وجه قابل تشخیص نیست!
از دیگر علل بروز بیماری لثه‌ها و در پی آن خونریزی از آن‌ها، نوعی عفونت باکتریایی واگیردار در دهان است که به لثه‌ها آسیب رسانده و استخوان فک را نیز فرسوده می‌کند. بد نیست بدانید ۸۰ درصد از افراد بزرگسال تا حدی دچار این التهاب دهانی هستند، در حالی که تنها ۱۰ درصد از این تعداد، متوجه بیماری خاموش خود میشوند.
توجه داشته باشید در صورت مواجه شدن با نشانه‌ها و علایم زیر حتی بدون احساس درد و یا ناراحتی خاص، به نزد دندانپزشک متخصص مراجعه نمایید:
- شل شدن دندان‌ها و یا حتی تغییر جای دندان‌ها
- بوی بد دهان و یا حتی احساس طعم بد و ناخوشایند در دهان برای مدت زمان طولانی
- متورم شدن، قرمز شدن و همچنین حساس شدن لثه‌ها
- تشکیل کیست در بین دندان‌ها و ناحیه‌ی لثه
- تغییر در فرم و همچنین اندازه‌ی دندان‌ها
دقت داشته باشید بسیاری از بیماری‌های شدید ناحیه‌ی لثه، در حقیقت ادامه‌ی بیماری ساده‌ای است که با عدم رعایت صحیح بهداشت دهان و دندان، مسواک نزدن درست و همچنین عدم انجام جرم‌گیری شروع شده است.
توصیه‌هایی برای پیشگیری از بروز خونریزی ناحیه‌ی لثه‌ها و همچنین تورم آن‌ها
رژیم غذایی سالم و متعادلی را رعایت نمایید؛ مصرف غذاهای کنسروی و آماده برای سلامت دهان و دندان مضر است. به این نکته توجه داشته باشید که بایستی رژیم غذایی شما حاوی مقدار لازم و کافی از ویتامین‌های گروه C و D، همچنین کلسیم و منیزیم و همچنین مواد ضد التهاب برای پیشگیری از بروز بیماری‌های دهان و دندان باشد؛ برای نمونه روغن ماهی. همچنین سعی کنید در طول روز به مقدار لازم، آب بنوشید! به ویژه پس از صرف غذا که این کار به شست و شوی دهان شما کمک بسیار موثری خواهد داشت. در این بین در مصرف غذاها و نوشیدنی‌های بسیار سرد و یا گرم نیز محتاطانه عمل کنید؛ زیرا افراد مبتلا به بیماری‌های ناحیه‌ی لثه به هنگام مصرف غذاها و نوشیدنی‌های بسیار سرد و یا داغ، احساس ناراحتی می‌نمایند.
همچنین بهتر است بدانید کربوهیدرات مواد غذایی نشاسته‌دار و قندی برای نمونه چیپس و شکلات چنانچه از روی دندان‌ها از بین نروند، به مدت طولانی به دندان‌ها و ناحیه‌ی لثه می‌چسبند! به شما توصیه می‌کنیم اگر به این دسته از مواد غذایی علاقه دارید، بایستی بلافاصله پس از خوردن آن‌ها، دندان‌های خود را مسواک بزنید تا اثرات منفی حاصل از آن‌ها بر ناحیه‌ی لثه و دندان‌ها از بین رود.
البته به یاد داشته باشید که هیچ ماده‌ی غذایی قادر نیست سلامتی لثه‌هایتان را حفظ کند و از بروز بیماری‌های دهان و دندان جلوگیری نماید!
حداقل به تعداد ۲ مرتبه در طول روز، مسواک بزنید؛ البته این نکته را در یاد داشته باشید که مسواک زدن صحیح و اصولی بسیار مهم و تاثیرگذار است. لثه بافت بسیار لطیفی است؛ اگر یک مسواک زبر را به لثه‌های خود بکشید، دچار التهاب و خونریزی خواهند شد!
مسواک‌های نرم گزینه‌ی بهتر و مناسب‌تری برای ناحیه‌ی لثه و دندان‌ها هستند. شما می‌توانید برای فرا گرفتن مسواک زدن صحیح و بدون خطا، با دندانپزشک متخصص خود مشاوره نمایید. در صورت رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان، لثه‌های سالم در عرض ۲۴ تا ۳۶ ساعت بیمار می‌شود. شما می‌توانید از مسواک برقی نیز استفاده کنید؛ این نوع مسواک، لثه‌های شما را ماساژ می‌دهد و باعث جریان یافت بهتر و بیشتر خون در آن‌ها می‌شود. همچنین شما می‌توانید از دهان‌شویه‌های استاندارد و نیز خمیر دندان‌های ضد باکتری برای کاهش تجمع باکتری در دهان خود استفاده کنید.
در طول روز، استفاده‌ی صحیح و به جا از نخ دندان را از یاد نبرید! به یاد داشته باشید استفاده از نخ دندان یکی از بهترین شیوه‌ها برای پیشگیری از بروز مشکلات ناحیه‌ی لثه است.
دقت داشته باشید تحمل استرس و تنش‌های عصبی باعث افزایش میزان ترشح هورمون کورتیزول در بدن می‌شود؛ این هورمون سبب ایجاد التهاب در سراسر بدن به ویژه در ناحیه‌ی لثه‌ها می‌شود. استرس رگ‌های خونی آدمی را ملتهب می‌کند. همچنین توجه داشته باشید به هیچ عنوان دخانیات استفاده نکنید زیرا سموم موجود در سیگار باعث بروز التهاب شده و واکنش ایمنی بدن را کاهش می‌دهد! توجه داشته باشید افراد سیگاری بیشتر از دیگران در معرض بیماری‌های ناحیه‌ی لثه قرار دارند.
استفاده از برخی داروها ممکن است سبب بروز خونریزی در ناحیه‌ی لثه شود. در بیان بهتر این موضوع می‌توان گفت برخی داروها مانع جریان بزاق در دهان میشوند و در نتیجه دهان دچار خشکی می‌گردد. بیش از ۴۰۰ نوع دارو وجود دارد که می‌تواند میزان بزاق تولید شده در دهان را تحت تأثیر خود قرار دهد؛ برای نمونه داروهای آنتی هیستامین، داروهای آرام‌بخش، داروهای ضد افسردگی و نیز داروهای ضد روان‌پریشی و غیره.
دقت داشته باشید بزاق تولید شده در دهان برای پاک کردن باقیمانده‌ی مواد غذایی، ضروری است و اسید تولیدی توسط باکتری‌هایی که به ناحیه‌ی لثه صدمه می‌زنند را خنثی می‌کند. بزرگ شدن یا ضخیم شدن بافت لثه و همچنین خشکی دهان، باعث پیشروی بیماری لثه می‌شود که این اتفاق، به هیچ وجه خوشایند نیست. داروهای ضد تشنج برای نمونه داروی دیلانتین می‌تواند باعث بروز التهاب غیر معمول در ناحیه‌ی لثه شود؛ همچنین بعضی داروهای مخصوص فشار خون و سرکوب کننده‌ی سیستم ایمنی بدن نیز باعث بروز التهاب لثه و خونریزی میشوند. به شما توصیه می‌کنیم از پزشک متخصص و یا پزشک داروساز متخصص خود بپرسید که:
آیا داروهای شما ممکن است لثه‌های شما را تحت تاثیر خود قرار دهد؟
آیا ممکن است داروهای شما، باعث ایجاد خشکی در دهان شما شود؟
برخی از روش‌های درمانی طبیعی و خانگی برای درمان خونریزی ناحیه‌ی لثه
شما می‌توانید با بهره گیری از روش‌های ساده و در دسترس این اتفاق ناخوشایند را درمان نمایید؛ برای نمونه شما می‌توانید از خواص شست و شو با آب و نمک بهره گیرید! زیرا نمک دارای خواص ضد التهابی و ضدعفونی کننده است که به کاهش تورم و همچنین مبارزه با عفونت‌هایی که سبب لقاح خونی میشوند، کمک می‌کند. یا بهره گیری از خواص عسل که به دلیل دارا بودن خواص ضد باکتری و ضد التهابی، می‌تواند با کشتن باکتری‌ها، مانع از خونریزی لثه شود!
بهره گیری از خواص آب آلبالو به سبب دارا بودن خواص ضد میکروبی، بهره گیری از خواص روغن‌های گیاهی برای نمونه روغن کنجد یا روغن نارگیل و در انتها بهره گیری از خواص زردچوبه که به سبب داشتن ترکیب کورکومین، دارای خواص ضد التهابی و ضد میکروبی است و می‌تواند نقشی مفید و مهم را توقف خونریزی ناحیه‌ی لثه داشته باشد؛ توصیه می‌کنیم زردچوبه و خردل را با هم مخلوط کرده و مخلوط حاصل را به راحتی بر روی ناحیه‌ی لثه‌ها ماساژ دهید. از دیگر مواد طبیعی می‌توان آلوئه‌ورا، زنجبیل، جوش شیرین، سرکه سیب و همچنین آب لیمو را نام برد.