رابطه جنسی یک بعد از زندگی است که همیشه و در همه حال اهمیت خاص خودش را دارد. حتی در مواقعی که شما بیمار هستید و برای مثال به بیماری سختی مانند سرطان مبتلا شده‌اید، باز هم میل و نیاز جنسی دارید و می‌توانید زندگی جنسی خودتان را از رکود و نابودی نجات دهید. هرچند بعضی‌ها به اشتباه فکر میکنند که کسانی که سرطان دارند، به خاطر سختی بیماری یا داروها و درمان‌هایی که دارند، باید با روابط جنسی هم خداحافظی کنند. اما در بیشتر موارد و تا زمانی که بیمار تمایل و توان این کار را دارد، سکس داشتن و رسیدن به تمام پارامتر‌های زندگی روتین گذشته می‌تواند برای حفظ روحیه بیمار هم مفید باشد.
در این مقاله از سلامت زیستی قصد داریم در خصوص چند و چون رابطه جنسی در بیماران سرطانی صحبت کنیم. با ما همراه باشید.
بیشتر کسانی که متوجه بیماری خود می‌شوند از نظر روحی با بحران‌های جدی مواجه می‌شوند که در بیشتر مواقع نمی‌توانند به راحتی از پس آن بربیایند. اما مسئله‌ای که حائز اهمیت است این است که شما باید سعی کنید اعتماد به نفس‌تان را حفظ کرده و با بیماری مواجه شوید. سکس همیشه به بهبود رابطه زناشویی و خودبینی شما کمک می‌کند. البته مزایایی هم برای بدن و سلامتی دارد. اثرات سکس بر سلامتی، تاثیر سکس بر مغز، فواید سکس برای قلب و حتی اثرات رابطه جنسی روی پوست و مو مواردی هستند که به کرات تکرار شده‌اند و همه ما از آن‌ها مطلع هستیم.
پس به جای اینکه اجازه دهید بیماری این بعد مهم از زندگی‌تان را تحت تاثیر قرار دهد، بهتر است برای حفظ و بهبود آن تلاش کنید. لازم به ذکر است که از بین تمام انواع سرطان، سرطان سینه و رحم به خاطر اینکه به اندام تناسلی فرد مرتبط هستند، بیشتری تاثیر را هم روی زندگی زناشویی آن‌ها می‌گذارند. مطالعات اثبات کرده‌اند که نیمی از افرادی که به سرطان سینه مبتلا هستند، در روابط جنسی خود دچار اختلال می‌شوند.
یکی از داروهای بیماری سرطان تاموکسفین است که باعث گر گرفتگی، عرق کردن بیش از حد، ترشح واژن و نشانه‌های یائسگی، اختلال در تحریک جنسی و رسیدن به ارگاسم می‌شود.
شیمی درمانی هم عوارضی مانند ریزش و تغییرات ظاهری دارد که می‌تواند به عدم اعتماد به نفس و افسردگی و درنهایت عدم میل جنسی بینجامد. پرتو درمانی و شیمی درمانی هر دو می‌توانند اختلالاتی مانند نارسانی ثانویه تخمدان و یائسگی زودرس و خشکی واژن و درد در حین روابط جنسی و همچنین مواردی مانند گر گرفتگی، نرسیدن به ارگاسم، اختلالات خلقی و افزایش ابتلا به عفونت‌های ادراری را در پی داشته باشد.
عوامل روانی ناشی از سرطان هم می‌توانند در نهایت روی روند روابط جنسی در افراد سرطانی تاثیر سو داشته باشد. برخی از این موارد عبارتند از سوءضن شریک جنسی در خصوص احتمال انتقال بیماری به واسطه روابط جنسی، احتمال سقط جنین، افسردگی، عوارض ناشی از مصرف داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای، اختلال در تصویر ذهنی، ریزش مو، جراحی سینه، استرس و غیره.
به خاطر تغییراتی که از بیماری به وجود می‌آید بیمار معمولا حس می‌کند که زیبایی و جذابیت سابق را از دست داده است و دیگر اعتماد به نفس برقراری رابطه و نزدیکی را ندارد. بعضی از بیماران حتی برای کاهش درد از مسکن‌های قوی یا مواد مخدر استفاده کنند که این کار هم تمایلات جنسی آن‌ها را کاهش می‌دهد. برای مثال هروئین ال اچ را کاهش داده و باعث آمنوره، دوره‌های غیرعادی پریودی و کم شدن میل جنسی در حدود شصت و هشت درصد از زنان می‌شود. در موارد بسیار نادر این احتمال وجود دارد که همسر بیمار به شیمی درمانی آلرژی پیدا کند و بدنش واکنش نشان دهد.
برخی تفکرات نادرست در مورد روابط جنسی در بیماران سرطانی
بیماری سرطان عفونی یا مسری نیست! درنتیجه هیچ نوع تماس فرد به فردی این بیماری را انتقال نمی‌دهد.
شمی درمانی هم روی همسر فرد بیمار تاثیری ندارد. البته داروهای سایتواستاتیک یا هورمون‌هایی که به بدن بیمار تزریق می‌شوند، به وسیله مایعات بدن دفع می‌شوند که این مایعات در صورت تماس می‌تواند باعث ایجاد آلرژی شود. به همین دلیل پزشکان به بیمار توصیه میکنند که برای برقراری رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنند. پرتودرمانی باعث پرتوافشانی نمی‌شود. پرتوها هم به کل بعد از درمان از بین می‌روند. درنتیجه خطری همسر بیمار را تهدید نمی‌کند. تنها در مواقعی که این داروها به صورت مایع به بدن تزریق شوند، توصیه می‌شود که در خصوص روابط جنسی احتیاط را رعایت کرد.
چه مواردی روی روابط جنسی افراد سرطانی تاثیر دارد؟
نوع سرطان
زمانی که نوع سرطان وابسته به ناحیه تناسلی باشد، معمولا توصیه می‌شود که بعد از درمان رابطه جنسی نداشته باشید. سرطان رحم و پروستات تاثیر مستقیم روی رابطه جنسی افراد دارد. سرطان‌های دیگر مانند سرطان سینه هم به طور غیرمستقیم این مقوله را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
نوع شیمی درمانی
بعضی از انواع شیمی درمانی‌ها می‌توانند مخاط داخلی واژن را تغییر دهند و باعث می‌شوند که در طول رابطه این ناحیه آسیب ببیند. برخی دیگر از شیمی درمانی‌ها مانند انواع شیمی درمانی با دوز بالا که بعد از پیوند مغز استخوان و سلول‌های بنیادی انجام می‌شود، می‌توانند باعث شوند که دستگاه ایمنی در معرض خطر قرار بگیرد. در این حالت فعالیت زناشویی ابدا جایز نیست. چرا که در طول فعالیت زناشویی، باکتری‌های طبیعی و غیر بیماری زا که در پوست و روی ناحیه تناسلی فرد زندگی میکنند، به جریان خون راه پیدا کرده و در صورتی که دستگاه ایمنی انسان نتواند جلوی آن‌ها را بگیرد، باعث بیماری می‌شوند.
تاثیر سرطان در بارداری و باروری
سوالات زیادی که بیشتر بیماران ممکن است بپرسند این است که آیا شانس داشتن فرزند را هنوز دارند و اگر بچه دار شوند احتمال ابتلای او به سرطان چقدر است. این سوالات در خصوص هر کدام از سرطان‌ها یک جواب دارند. اما به عنوان یک پاسخ کلی می‌توان گفت که معمولا داشتن بچه در این زمان به خاطر شیمی درمانی و عوارض آن زیاد توصیه نمی‌شود. همچنین شیمی درمانی و پرتو درمانی هم روی میزان باروری مردان موثر هستند و می‌توانند تعداد اسپرم را در آن‌ها کاهش داده و حتی آن‌ها را درگیر بیماری اسپرم صفر کنند. در این مواقع بهترین توصیه این است که مرد اگر می‌خواهد در آینده صاحب بچه شود، قبل از شروع روند درمان مقداری از اسپرم خود را فریز کند تا بتواند بعدا از آن استفاده نماید.
در بعضی از موارد هم بیمار مجبور به جراحی و خارج کردن عضو آلوده به سرطان می‌شود. برای مثال ممکن است در زنان رحم ، لوله‌های رحمی ، تخمدان‌ها و غیره خارج شوند. که در این مواقع زن دیگر قادر نیست حامله شود. همچنین عوارضی مانند چسبندگی که بعد از عمل جراحی اتفاق میفتد هم می‌تواند روی حامله شدن تاثیر داشته باشد.
سرطان رحم چه اثری روی میل جنسی فرد دارد؟
سرطان رحم زمانی که به حذف و برداشتن رحم منجر شود، می‌تواند بارداری زنان را تحت شعاع قرار دهد. اما به هیچ عنوان به این معنی نیست که میل جنسی زنان هم تمام می‌شود. هرچند بعد از برداشتن تخمدان‌ها به خاطر کاهش ترشحات مخاطی ممکن است فرد دچار خشکی واژن شود.
برای درمان خشکی واژن می‌توانید از کرم استروژن، مرطوب کننده‌های مایع یا سیلیکونی مانند k-y یا آستروگلید استفاده کنید. این عمل عوارضی مانند درد و خونریزی و یا از دست دادن توانایی باروری را به همراه دارد. معمولا هم دو ماه زمان می‌برد تا عوارض از بین بروند. و تا شش هفته بعد از جراحی نباید رابطه جنسی داشته باشید.
سرطان پروستات و تاثیر آن بر روابط جنسی
سرطان پروستات یکی از رایج‌ترین سرطان‌هاست چرا که از هر ۷ مرد یکی با این بیماری دست و پنجه نرم می‌کند. غده گردو شکلی که در پیرامون مجرای ادراری ایجاد می‌شود، باعث سرطان پروستات می‌شود. این غده و این بیماری می‌تواند لذت جنسی و توانایی بچه دار شدن را در فرد کاهش دهد.
هورمون‌های درمانی که برای درمان این سرطان استفاده می‌شوند، سطح تستوسترن را کم میکنند که این روند در نهایت باعث کم شدن میل جنسی شما هم می‌شود.
مقابله با مشکلات جنسی در بیماران سرطانی
اگر دچار خشکی واژن شده‌اید، بهتر است از ژل‌های لوبریکانت استفاده کنید و درعین حال به پیش نوازی توجه ویژه‌ای داشته باشید. همچنین در صورتی که مصرف داروهای هورمونی برای‌تان ممنوع نشده‌اند، می‌توانید از استروژن موضعی هم استفاده کنید.
اگر دچار علائم یائسگی زودرس هستید، می‌توانید آن‌ها را کنترل کنید. مثلا مشکل گر گرفتگی را می‌توان با مصرف داروی مهار کننده بازجذب سروتونین کنترل کرد.
بیماران باید از نظر احساسی و ظاهری با زندگی جدیدشان کنار بیایند. چرا که در وقتی به این بیماری کشنده و خطرناک مبتلا شدید، حفظ کردن روحیه‌تان یکی از مهم‌ترین مواردی است که باید به آن‌ها توجه کنید. خانم‌ها می‌توانند در این دوران به کمک موی مصنوعی یا آرایش یا هر کار دیگری با ظاهر جدیدشان به نوعی ارتباط برقرار کنند یا نقص‌ها را برطرف کنند. همچنین در زنانی که دچار سرطان سینه هستند، معمولا تلاش می‌شوند که بیشتر بافت سینه نگه داشته شود. اما اگر بیمار نتوانست سینه طبیعی خود را نگه دارد، بهتر است هرچه سریع‌تر به بازسازی سینه فکر کنید و این مشکل را رفع نماید.
اگر بیمار درد دارد، تیم پزشکی باید این مشکل را رفع کند. دردهای ناحیه تناسلی در زمان رابطه جنسی به کمک ژل‌های لوبریکانت و یا تغییر پوزیشن رابطه قابل کاهش یا حل است.
صحبت کردن و داشتن ارتباط کلامی می‌تواند به کنار آمدن همسر شما با مشکلش کمک کند. همچنین در مورد وضعیت جدید زندگی جنسی‌تان می‌تواند راه‌گشا باشد. حتی اگر سال‌هاست که در مورد این موضوعات با همسرتان حرف نزده‌اید، بهتر است این بار این موضوع را با او مطرح کنید.
ورزش درمانی هم چه در مواقع بیماری و چه در شرایط عادی می‌تواند زندگی جنسی شما را بهبود دهد. در مواردی که شما دچار تغییرات هورمونی شده‌اید، این راهکار کمک زیادی به شما خواهد کرد.
در مواردی که بیمار درگیر اختلال نعوذ شده باشد، می‌تواند به کمک پزشک از قرص‌های موجود یا دستگاه وکیوم جنسی استفاده کنید. همچنین می‌تواند رابطه جنسی را محدود به زمان‌هایی از روز کند که انرژی و توانایی بیشتری دارد.
روان‌پزشک و مشاور شما هم می‌توانند با تجویز برخی داروهای ضدافسردگی و ضداضطراب از عوارض جانبی شیمی درمانی یا افسردگی بکاهند و به بهبود زندگی جنسی‌تان کمک کنند.
سلامت‌زیستی