سرفه یک اتفاق طبیعی و مفید است که به پاک نگاه داشتن راه گلو و تنفس کمک می‌کند. اما در صورتی که مدت زمان سرفه کردن، طولانی شود و یا تنگی نفس رخ دهد، بایستی برای درمان، به پزشک متخصص مراجعه کرد. اما در برخی مواقع، دسترسی به پزشک متخصص ممکن نیست و باید برای درمان سرفه، خود اقدام نماییم. در این مطلب، به معرفی روش‌های درمان خانگی درمان سرفه خواهیم پرداخت.
با سلامت زیستی همراه باشید تا با روش‌های درمان خانگی درمان سرفه و انواع شربت‌های گیاهی ضد سرفه آشنا شوید.
در همه حال ممکن است سرفه به سراغ ما بیاید؛ در حال رانندگی، شب هنگام و در حال خواب و یا حتی در حال غذا خوردن و غیره. اگر چه سرفه در جوان‌ترها ممکن است بسیار دردسرساز نباشد؛ اما می‌تواند برای افراد مسن، مشکلات گوناگونی را به وجود آورد. سرفه، به هیچ عنوان یک بیماری نیست! بلکه نشانه‌ای از یک تحریک است. یا به عبارت دیگر سرفه نوعی واکنش حفاظتی اندام ریه است در برابر مواد خارجی مزاحم. یا زمانی که محرکی مانند اسید معده، عطر، اسپری یا حتی غذایی تند مزه موجب تحریک اعصاب دستگاه تنفسی شوند، سرفه شروع می‌شود.
سرفه‌ی پشت سر هم و آزاردهنده، می‌تواند فرد مبتلا شده را ناراحت و یا حتی دست‌پاچه یا عصبی نماید! چنانچه سرفه‌ی شما، مدت زمانی طولانی ادامه پیدا کرد، به ویژه در صورتی که با خلط یا خون همراه باشد و اگر منجر به بروز بی‌خوابی شده و همچنین بر کار کردن شما تاثیر گذاشت، به پزشک متخصص مراجعه کنید.
سرفه‌ی طولانی مدت می‌تواند سبب آزردگی خاطر شما شود؛ پس برای درمان یا کاهش آن بایستی چاره‌ای اندیشید. گاهی اوقات علل بروز انواع سرفه‌های مزمن، به دلیل مصرف دخانیات می‌باشد، که در این وضعیت با مصرف دوباره‌ی آن، شرایط بدتر می‌شود. بنابراین ترک استعمال دخانیات و از همه مهم‌تر مصرف سیگار، به طور چشمگیری باعث بهبود این سرفه‌ها می‌شود.
درمان‌های خانگی مناسب و اثرگذار برای سرفه
توصیه می‌کنیم هیچ‌گاه سرفه نادیده گرفته نشود؛ زیرا گاهی اوقات می‌تواند منجر به عوارض خاص و مشکل‌سازی شود. شاید دانستن راه حل های خانگی برای درمان، بتواند شما از عذاب این مشکل رهایی بخشد. در بسیاری از سرفه‌ها می‌توانید با استفاده از درمان‌های خانگی مانند شیر ولرم، عسل، آبلیموی تازه، بخور آب و یا اکالیپتوس و همچنین دم‌کرده‌ی گیاه آویشن و... سرفه‌ی خود را کاهش دهید.
دستگاه مرطوب کننده
شما می‌توانید از دستگاه مرطوب‌کننده استفاده کنید؛ این دستگاه با مرطوب کردن هوای محل، دستگاه تنفسی ملتهب را تسکین می‌دهد.
استفاده از آب و نمک یا آب گرم
به محض احساس گلو درد، بهتر است سریعا با استفاده از آب و نمک غرغره کنید؛ دقت داشته باشید نمک موجود در آب و نمک کمک می کند مایع اضافی موجود در نواحی ملتهب گلو خشک شده و علائم کاهش یابند. بر طبق کتاب درمان های خانگی مایوکلینیک، غرغره کردن هم چنین محرک ها را از ناحیه‌ی گلو زدوده و مخاط را روان می کند. فراموش نکنید به هیچ وجه مخاط را نبلعید و آن را از دهان خود خارج کنید.
پماد ویپوراب
شما می‌توانید از پماد ویپوراب برای درمان سرفه‌های خود استفاده نمایید. بر طبق آخرین مطالعه ای که در دانشکده‌ی پزشکی ایالت پنسیلوانیا روی کودکان بالای ۲ سال انجام شده است، این کودکان پس از استفاده از VapoRub، با تسکین علائم مواجه شده‌اند و توانسته‌اند بهتر و راحت‌تر بخوابند؛ بهتر است بدانید مواد تشکیل دهنده‌ای چون منتول، کافور و اکالیپتوس موجود در این پماد ممکن است در بهبود گرفتگی گلو و تسکین سرفه نقش داشته باشند.
آب ولرم، سوپ و چای گیاهی
نوشیدن آب گرم، راه خوبی برای تسکین التهاب ناحیه‌ی گلو و رهایی از سرفه‌های حاصل از آن است. اما متاسفانه آب گرم مزه‌ای ندارد و ممکن است برای بیش تر آدم‌ها اشتهابرانگیز نباشد! شما می‌توانید با یک سوپ گرم یا یک لیوان چای گیاهی راه حل بهتری را برای خود فراهم نمایید. حتی نوشیدن آب ولرم فراوان نیز در درمان سرفه‌های خلط‌دار بسیار موثر بوده و سبب دفع راحت مخاط می‌شود.
بالاتر قرار دادن سر نسبت به بدن حین خواب
توصیه می‌کنیم به هنگام خواب، سرتان را بالاتر بگیرید! در برخی از افراد، هنگامی که مخاط از پشت بینی به ناحیه‌ی حلق می‌ریزد، سرفه‌ی مولد همراه با خلط ایجاد می‌شود. این اتفاق شب‌ها که حالت بدن برای چکیدن مخاط مساعدتر است، بدتر و اذیت‌کننده‌تر می‌شود. این افراد می‌توانند با قرار دادن سر در وضعیتی بالاتر و بلندتر از دیگر نواحی بدن خود، به کاهش بروز این اتفاق کمک کنند.
یا در شرایطی دیگر، چنانچه سرفه‌ی شما به سبب برگشت اسید معده ایجاد شده باشد، شما می‌توانید با حفظ وزن مناسب و ایده‌آل خود و همچنین خوردن وعده‌های غذایی کوچک اما در دفعات بیشتر، تا حدی از بروز این مشکل بکاهید. این نکته را به یاد داشته باشید هیچ وقت بلافاصله پس از خوردن غذا دراز نکشید و همچنین به هنگام خواب نیز سر خود را اندکی بالاتر نسبت به بدن خود قرار دهید.
استفاده از قرص‌های مکیدنی
افرادی که برای درمان سرفه‌های خود از قرص‌های مکیدنی استفاده میکنند، زمان بهبود آنها به نصف کاهش پیدا می‌کند! همچنین بهتر است بدانید قرص‌های مکیدنی برای درمان سوزش ناحیه‌ی گلو حاصل از سرفه‌های مکرر و اذیت‌کننده نیز، می‌توانند بسیار موثر باشند. توجه داشته باشید برخی از قرص‌های مکیدنی، به صورت دارویی هستند و دارای موادی مانند دکسترومتورفان یا ماده‌ی ضدسرفه و یا بنزوکائین یا ماده‌ی بی‌حس‌کننده هستند، دیگر قرص‌های مکیدنی حاوی مواد تسکین‌دهنده‌ی طبیعی مانند عسل، منتول، روغن نعناع و یا روغن درخت اکالیپتوس هستند. در بعضی موارد، عملکرد قرص‌های مکیدنی گیاهی بسیار برتر و بهتر از قرص‌های دارویی هست.
آویشن: باز کننده‌ی مجاری تنفسی و هوایی
برای استفاده از گیاه پر خاصیت آویشن در درمان سرفه، 2 قاشق چای‌خوری از آن را با 2 قاشق چای‌خوری نعناع و 2 قاشق چای‌خوری گیاه شیرین بیان در یک فنجان مخلوط نمایید، درب آن را گذاشته و بگذارید به مدت نیم ساعت خیس بخورد. سپس محلول را صاف کرده و نصف فنجان عسل به آن اضافه کنید و بر روی حرارت ملایم بگذارید. در انتها مقداری از این ترکیب برای تسکین سرفه‌های خود استفاده کنید.
آب هویج: از بین برنده‌ی سرفه‌های سنگین
در ابتدا آب هویج تازه را تهیه و آن را با مقداری آب رقیق نمایید؛ همچنین شما می‌توانید یک قاشق چای‌خوری عسل نیز در آب هویج حل کنید. سپس آن را در طول روز، چهار بار بنوشید.
گل ختمی: درمانی قدیمی برای سرفه!
استفاده از ریشه‌ی گیاه ختمی به عنوان داروی گیاهی برای درمان سرماخوردگی، گلودرد و همچنین دیگر مشکلات تنفسی سابقه‌ای چند هزار ساله دارد!
برای بهره‌مندی از خواص این گیاه، گل ختمی خشک شده را در یک فنجان آب داغ خیسانده و در طول روز، سه بار میل کنید.
به هیچ وجه از فواید بی‌نظیر زردچوبه غافل نشوید!
زردچوبه یکی از محبوب‌ترین و قدیمی‌ترین ادویه‌ها در سراسر نقاط جهان است که در بسیاری از غذاها استفاده می‌شود. محل اصلی رویش این گیاه، کشور هندوستان است و تشکیل‌دهنده‌ی قسمت اصلی ادویه کاری نیز است. یکی از سنتی‌ترین درمان‌های سرفه، استفاده از ترکیب زردچوبه و شیر داغ است؛ زیرا این ترکیب سرشار از خواص آنتی باکتریال است و می‌تواند باکتری‌های موجود در ناحیه‌ی گلو را از بین برد. اما برای تهیه‌ی این ترکیب، یک لیوان شیر را داغ کرده و نصف قاشق چای‌خوری پودر زردچوبه را به آن اضافه نمایید. توصیه می‌کنیم این ترکیب را گرم بنوشید تا شما را از سرفه رهایی بخشد.
یا در شیوه‌ای دیگر؛ غرغره با استفاده از زردچوبه را از یاد نبرید! برای این کار، نصف یک قاشق چای‌خوری پودر زردچوبه و همچنین نصف یک قاشق چای‌خوری نمک را به یک فنجان آب داغ اضافه کنید؛ از این ترکیب مفید برای غرغره‌ی گلوی خود استفاده نمایید و اطمینان داشته باشید سرفه‌های شما بهبود خواهد یافت.
چنانچه به سرفه‌ی خشک دچار شده‌اید، مصرف سه الی چهار بار پودر زردچوبه مخلوط شده با یک قاشق چای‌خوری عسل بسیار موثر خواهد بود؛ همچنین شما می‌توانید با اضافه کردن یک قاشق چای‌خوری پودر زردچوبه به ۴ فنجان آب در حال جوشیدن، استفاده از چای زردچوبه را امتحان کنید. برای نوشیدن این چای، پس جوشیدن و دم کشیدن کامل چای، چند دقیقه صبر کنید، آن را صاف کرده و با سپس با کمی عسل و آب لیمو ترکیب کرده و نوش جان نمایید. نکته‌ی دیگری که بیان آن خالی از لطف نیست، آن است که به گفته‌ی پزشکان و متخصصان استنشاق دود زردچوبه‌ی در حال سوختن، برای درمان سرفه بسیار موثر و مفید است؛ و به دود زرد چوبه در حال سوختن، دوپامان گفته می‌شود!
عسل: سرشار از خواص ضد باکتریایی دارد و ضد میکروبی
از گذشته تاکنون از عسل برای درمان بسیاری از بیماری‌ها استفاده شده است. دانشمندان معتقدند که عمر زنبور عسل از عمر انسان بیشتر است! زیرا قدیمی‌ترین فسیل انسان یا بشر اولیه ۶ میلیون سال قدمت دارد؛ اما قدیمی‌ترین فسیل زنبور عسل ۴۰ میلیون سال قدمت دارد. شاید برای‌تان جالب باشد که بدانید مهم‌ترین خاصیت عسل، ضد میکروب بودن آن است؛ در حالی که عسل یک ماده کاملاً خوراکی است و بایستی این ماده محیط خوب و مناسبی برای پرورش میکروب‌ها باشد! اما میکروب‌ها در معرض عسل نابود شده و اجساد آنها نیز به مرور از بین می‌رود! از عسل در طول زمان برای تولید فرآورده‌های ضد سرفه به طور مستقیم و غیرمستقیم استفاده می‌شده است؛ مزه مزه کردن و غرغره کردن شربت عسل برای برطرف کردن زخم‌های دهانی و همچنین درمان ورم گلو بسیار سودمند است. عسل همچنین ماده‌ای ضد آسم نیز است. راه‌های مختلفی برای استفاده از عسل وجود دارد؛ یک سرفه‌ی خشک را می‌توان با استفاده از ترکیبی از عسل و آب انگور طبیعی درمان کرد.
استفاده از ترکیب یک لیوان شیر داغ با مقداری عسل پیش از خوابیدن، در تسکین سرفه‌های شبانه بسیار موثر است. یا در شیوه‌ای دیگر مقداری عسل و آب لیموی طبیعی را در یک لیوان آب گرم مخلوط کنید و آن را در طول روز، سه بار بنوشید تا سرفه‌تان بهبود یابد.
زنجبیل: یک ضدالتهاب طبیعی
هرکسی مزه‌ی معطر زنجبیل را دوست ندارد اما زنجبیل، منبعی اصلی و اساسی برای ماده‌ی ضد احتقان دکونژستان است. در هنگام سرماخوردگی لذتی بالاتر از این نیست که با یک فنجان ترکیبی از زنجبیل خُرد شده با آب داغ، آبلیموی تازه و عسل زیر پتو بروید! زنجبیل یکی از مواد بسیار موثر برای درمان سرفه است؛ ترکیب زنجبیل تازه به همراه نمک می‌تواند برای درمان سرفه بسیار موثر باشد!
در روشی دیگر زنجبیل را به تکه‌های کوچک قسمت کنید، سپس آنها را به ظرفی محتوی یک فنجان آب اضافه نمایید. این ترکیب را بجوشانید تا زمانی که حجم آب آن به نصف مقدار اولیه کاهش یابد. مایع را صاف کرده، سپس یک قاشق چای‌خوری عسل به آن اضافه کنید و گرم بنوشید. این ترکیب بی شک سرفه‌ی شما را التیام خواهد بخشید.
ترکیب زنجبیل و گیاه ریحان مقدس هم می‌تواند درمان موثری برای سرفه باشد! حدود ۱۰ برگ گیاه ریحان مقدس را خرد کرده و آن را با عصاره‌ی یک تکه زنجبیل کوچک مخلوط نمایید. به این ترکیب همان مقدار عسل اضافه کنید؛ روزانه سه بار، در حدود یک قاشق چای‌خوری از این ترکیب را میل نمایید تا از دست سرفه‌ی آزاددهنده‌ی خود خلاص شوید. یا در شیوه‌ی درمانی دیگری می توانید کمی پودر فلفل سیاه و زردچوبه را به مخلوطی از عسل و عصاره‌ی زنجبیل اضافه کنید؛ سپس هر روز، سه بار و هر بار به مدت ۱۰ الی ۱۵ دقیقه ترکیب حاصل را به آرامی میل کنید. این ترکیب، به کاهش گرفتگی در ناحیه‌ی گلو و کاهش سرفه کمک می‌کند.
فلفل سیاه و پیاز
در درمان دیگری، جوشاندن دانه‌های فلفل همراه آب توصیه می‌شود. این ترکیب را به مدت ۲۰ دقیقه بجوشاند؛ سپس آن را با زیره و شکر زرد نیز ترکیب کنید. در مرحله‌ی بعد یک چهارم پیاز را بریده و یک تکه‌ی کوچک شکر زرد را در وسط آن قرار دهید و آن را بجوید. این ترکیب سبب می‌شود تا خلط سینه شما بیرون کشیده شود.
سیر: ابتلا به آنفلوآنزا و سرماخوردگی را تا ۶۳ درصد کاهش می‌دهد!
در فصل‌های آنفلوآنزا و سرماخوردگی، بسیاری افراد که دارای سیستم ایمنی ضعیف‌تری هستند، از بیماری‌های ایجاد شده توسط باکتری‌ها رنج می‌برند و بیشتر مستعد ابتلا به این بیماری‌ها هستند؛ مصرف سیر به عنوان یک ماده ضد عفونی‌کننده می‌تواند عملکرد محافظتی سیستم ایمنی بدن را تقویت کند. برای استفاده از سیر به منظور درمان سرفه، بایستی حدود 5 حبه سیر پوست کنده شده را له کرده و همراه با یک قاشق چای‌خوری کره‌ی آب شده سرخ کنید و آن را هنگامی که هنوز گرم است، میل کنید. در صورت امکان توصیه می‌کنیم سیر سرخ شده را به غذاهای دیگر نیز اضافه کنید.
بهتر است این کار را با سوپ راسام انجام دهید تا یک سوپ درمانی به دست آید! این سوپ گلوی شما را تسکین داده و به روان شدن مخاط موجود در ناحیه گلو کمک می‌کند.
داروهای بدون نیاز به نسخه برای درمان سرفه
متاسفانه عده‌ای به محض سرفه کردن، اقدام به خوردن شربت ضد سرفه میکنند در حالی که مطلع نیستند که بسیاری از سرفه‌ها نیازی به دارو ندارند و همچنین نوع سرفه و حالت خشک یا خلط‌دار بودن آن، در مصرف شربت ضد سرفه، بسیار مهم است. توجه داشته باشید چنانچه همراه با درمان‌های خانگی خود، از داروهای ضد سرفه‌ی بدون نسخه نیز استفاده نمایید، رهایی از سرفه برای‌تان آسان تر خواهد بود!
شما می‌توانید علاوه بر قرص‌های مکیدنی گیاه اکالیپتوس، از ضد سرفه‌هایی استفاده کنید که حاوی موادی مانند دکسترومتورفان هستند. این شربت با اثر بر روی مرکز سرفه در ناحیه‌ی بصل النخاع موجب کاهش سرفه در فرد می‌شود. توجه داشته باشید دکسترومتورفان به شکل شربت، قطره و قرص در دسترس عموم قرار دارد. این داروها چنانچه سرفه‌ی خشک یا سرفه‌های کوتاه و مکرر داشته باشید، بسیار مفید خواهند بود.
همچنین شما می‌توانید برای درمان سرفه‌های خلط‌دار خود، از داروهای خلط‌آور که به آنها شربت سینه نیز گفته می‌شود؛ استفاده کنید. این دسته از شربت‌ها با رقیق کردن خلط موجود در ناحیه‌ی گلو سبب دفع راحت آن می‌شوند؛ به یاد داشته باشید تهیه‌ی آن، نیازی به نسخه پزشک متخصص ندارد. از جمله شربت‌های گیاهی برای درمان سرفه‌های خلط‌دار می‌توان ترسیان، تیمیان، تیمکس و برونکوتیدی را نام برد؛ توجه داشته باشید بیشتر این شربت‌های گیاهی از گیاه آویشن که گیاهی ضد سرفه و خلط‌آور است، تهیه شده‌اند.
داروهای دیگری به مانند دیفن هیدرامین، پرومتازین و کلرفنیرآمین که در دسته‌ی آنتی هیستامین‌ها جای دارند سبب کم شدن ترشحات ناحیه‌ی ریه و خلط می‌شوند.
بهتر است بدانید داروهای بدون نسخه از هر دو نوع ضدسرفه و خلط آور، دارای ماده‌ی آنتی هیستامین هستند و همچنین می‌توانند به خواب بهتر شما کمک کنند.