جنسیت و تمایلات جنسی یک بعد از شخصیت انسان است که وسعت بسیار زیادی هم دارد و می‌تواند فرد را به سمت و سوهای خوب یا بد متعدد سوق دهد. یکی از مواردی که در پی این بعد از انسان با آن مواجه می‌شویم، اعتیاد جنسی یا زیاده خواهی جنسی است.
در ادامه این مقاله از سلامت زیستی با ما باشید تا در خصوص این عارضه بیشتر با هم صحبت کنیم.
اعتیاد جنسی چیست؟
اعتیاد جنسی در برخی موارد با رفتارهای جنسی بیش از اندازه و افراطی شناخته می‌شود و عبارت است از وسواس در یک رفتار یا افکار جنسی که می‌تواند روی زندگی اجتماعی، شغلی یا حتی زناشویی شما تاثیر بگذارد.
اعتیاد جنسی یک به صورت وسواس گونه انجام می‌شود و می‌تواند شامل توهمات یا افکار جنسی بیش از اندازه باشد. در صورتی که این عارضه در جای مناسب خود درمان و سرکوب نشود، می‌تواند فرد به به سمت بی‌اخلاقی و داشتن روابط جنسی خارج از عرف و اخلاق سوق دهد. همچنین احتمال ابتلا به بیماری‌های جنسی را هم در وی افزایش دهد.
اعتیاد جنسی چه علائمی دارد؟
اعتیاد جنسی می‌تواند شامل یک عمل جنسی معمولی باشد که به صورت افراطی انجام می‌شود. این رفتارها وقتی به صورت وسواس گونه تکرار شوند، می‌توانند به یک مشکل برای فرد و دیگران بدل شوند.
دیگر رفتارهای افراد مبتلا به اعتیاد جنسی می‌تواند باعث شود که فرد به رفتارهای خارج از عرف جامعه رو آروده و کارهایی مانند استفاده از لباس های نامناسب یا کودک آزاری رو بیاورد.
علائم اعتیاد جنسی شدت و انواع مختلفی دارد. بعضی از این نشانه‌ها را در ادامه می‌خوانیم:
- تحریک‌های جنسی شما بیش از حد است و احساس می‌کنید که نمی‌توانید آن‌ها را کنترل کنید.
- حتی اگر یک حس شما را مجبور به داشتن واکنش جنسی خاصی می‌کند، باز این امکان وجود دارد که آن عمل جنسی به شما لذت کافی را ندهد و عطش‌تان را برطرف نکند.
- شما برای فرار از مشکلات دیگر به داشتن روابط جنسی پناه می‌برید و این کار را نه به خاطر نیاز یا بودن با پارتنرتان بلکه به خاطر تنها داشن رابطه جنسی انجام می‌دهید.
- با وجود اینکه ممکن است عواقب جبران ناپذیری در انتظارتان باشد، اما باز هم این رفتارهای جنسی پرخطر را انجام می‌دهید و ریسک آن را می‌پذیرید.
- ممکن است داشتن یک رابطه جنسی طولانی و مداوم برای‌تان آسان نباشد و اعتیاد جنسی که دارید، به نوعی این مورد را هم تحت شعاع قرار دهد.
چند نکته در خصوص اعتیاد جنسی
اعتیاد جنسی مهار تمایلات جنسی و کنترل آن‌ها را به نوعی غیرممکن می‌کند و علت این عارضه هم به هیچ عنوان مشخص نیست.
اعیتاد جنسی می‌تواند زندگی فرد با به کلی تحت شعاع قرار دهد اما انجمن‌های مربوطه هنوز نتوانسته‌اند این عارضه را مانند سایر بیماری‌های جنسی به صورت یک بیماری مشخص و قابل تشخیص تعیین کنند.
برخی از رفتاهایی که افراد مبتلا به اعتیاد جنسی مدام آن‌ها را انجام می‌دهند شامل خودارضایی جبری(یعنی خود ارضایی که در آن فرد نیازی به آن حس نمی‌کند بلکه به خاطر اعتیادش آن را انجام می‌دهد)، تماشای مداوم فیلم‌های پورن، عریان نمایی و توجه خواهی، دید زدن دیگران، رابطه جنسی شدید و خارج از کنترل و خشن و عدم توانایی مهار فشارهای جنسی است.
این بیماری مربوط به سیستم پاداش‌دهی و انگیزش و حافظه و اجزای مرتبط با آن ها در مغز است. فردی که بیش‌فعالی جنسی دارد، یا خود را در آمیزش جنسی غرق می‌کند یا میل شدید و غیرعادی او را به انجام روابط جنسی بیش از حد سوق می‌دهد.
بعضی از علایم و نشانه‌های اعتیاد جنسی
- ناتوانی در مهار فشارهای جنسی و داشتن حد و حدود برای خود
- جداشدگی، به معنای اینکه عمل جنسی تنها بعد فیزیکی پیدا می‌کند و از نظر روحی فرد را سیراب نمی‌کند.
- احساس گناه
- فرد با اینکه می‌داند این کار عواقب ناخوشایندی برای او دارد، اما باز هم بر انجام آن اصرار می‌کند.
- مجموعه دائمی از شکست‌های مکرر در برابر عواملی که فرد را به داشتن روابط جنسی نادرست سوق می‌دهند.
- داشتن روابط جنسی شدید‌تر و بیشتر از آنچه که طبیعی است.
- داشتن روابط جنسی بیش از حد توانایی و قوای فیزیکی فرد
- اختلال خشم جنسی (اگر فرد نتواند اعتیاد خودش را ارضا کند، دچار پریشانی و اضطراب و بی‌قراری می‌شود . احتمال دارد که رفتارهای خشونت‌آمیز داشته باشد.)
- داشتن رفتارهای جنسی در پاسخ به مشکلات زنندگی
اعتیاد جنسی چه عوارضی دارد؟
اگر رفتار جنسی جبری که ناشی از فشار روانی شدید است، درمان نشود، فرد دچار احساس گناه بی‌وقفه و کمبود اعتماد به نفس می‌شود. بعضی از بیماران با اضطراب و افسردگی حاد مواجه می‌شوند برخی دیگر از عوارض این عارضه را در ادامه می‌خوانیم.
- مشکلات خانوادگی و فروپاشی خانواده
- مشکلات مالی
- عفونت‌های مقاربتی
- عواقب حقوقی در صورتی که فرد برای ارضای تمایلات جنسی خود قانون شکنی کرده باشد.
علت‌های اعتیاد جنسی
همانطور که قبلا هم گفتیم هنوز مشخص نیست که علت دقیق این عارضه چیست. ریشه اعتیاد همیشه به سیستم پاداش‌دهی مغز برمی‌گردد. احتمالا بخش‌هایی از مغز معتادان پاسخ‌های لذت آفرینی را با سازوکارهای بقا اشتباه می‌گیرند.
مغز میانی قسمتی از مغز است که مدیریت سیستم پاداش دهی و غریزه بقا ما را به عهده دارد. با فعالیت جنسی مقادیر زیادی از هورمون دوپامین که باعث احساس سرخوشی می‌شود، در مغز آزاد می‌شود. ترشح این هورمون باعث ایجاد احساس لذت در مغز می‌شود. مغز معتادان به اشتباه اجساس لذت را به عنوان یک عامل حیابی برای بقا تصور می‌کند.
این احتمال وجود دارد که لوب پیشانی در افراد معتاد جنسی به واسطه مغز میانی ضعیف شده باشد. لوب پیشانی مرکز منظق و اخلاق در مغز است. به همین خاطر است که معتادان جنسی اغلب به کارهای دور از اخلاق دست می‌زنند.
بعضی از مطالعات نشان داده است که در خانواده‌هایی که فضای خوبی ندارد و به نوعی بستر عاطفی و پرورشی خوبی نست، احتمال بروز اعتیاد جنسی و رفتارهای مشابه بیشتر می‌باشد. همچنین احتمال اینکه معتادان جنسی مورد سواستفاده جنسی واقع شده باشند هم زیاد است.
تعداد زیادی از معتادادن جنسی درمان شده می‌گویند که بعضی از اعضای خانواده آن‌ها خود درگیر نوعی اعتیاد بوده است به نوعی آن‌ها استعداد معتاد شدن را داشته‌اند.
با وجودهمه این توضیحات بعضی از متخصصان فک رمی‌کنند که آشفتگی‌هایی مانند اضطراب، افسردگی و درگیری با آشنایان علت اصلی بروز اعتیاد جنسی است. در بعضی از مواد هم مشکلات اخلاقی و احساس شرم علت این عارضه می‌باشد. بعضی افراد برای پرهیز از رویارویی با احساسات منفی مانند افسردگی یا تنهایی به رفتارهای جنسی نادرست و بیش از اندازه روی م آروند.
تشخیص اعتیاد جنسی
ممکن است اعتیاد جنسی را بتوان از روی موارد دیگری مانند مشکلات در زندگی زناشویی یا زندگی اجتماعی فرد یا حتی ابتلا به بیماری‌های جنسی شتخیص داد اما تشخیص خود اعتیاد جنسی پارامتر و فاکتور خاصی ندارد. به طور ساده می‌توان کشش جنسی و شهوت بیش از اندازه در مردان و زنان را به نوعی اعتیاد جنسی دانست.
هرچند گاهی ممکن است فرد شهوت بیش از اندازه داشته باشند اما دچار اعتاد جنسی نشود. تشخیص بین این دو عارضه کمی سخت است و نیاز به معایه دقیق خود فرد می‌باشد. اما در این زمینه می‌تواند به دو ویزگی مشخص اعتیاد جنسی رجوع کرد:
- شکست مداوم در مدیریت رفتار
- ادامه دادن به رفتار جنسی با وجود شناخت عواقب منفی و خطرناک آن
درمان اعتیاد جنسی
بعد از تشخیص این بیماری در فرد می‌توان برای درمان آن اقدامکرد. برخی از مواردی که در درمان اعتیاد جنسی موثر هستند را در ادامه می‌خوانیم.
- سازمان‌های خود درمانی مختلفی در این زمینه وجود دارند که به فرد بیمار کمک می‌کننند.
- گاهی بستری شدن فرد می‌تواند در درمان او موثر باشد.
- رفتار درمانی شناختی یا CBT با ارائه روش‌های مختلف برای تغیر رفتار فرد به او کمک می‌کند. این روش برای درمان و همچنین جلوگیری از بازگشت علائم بیماری مفید است.
- همچنین تجویز بعضی داروها مانند پروزاک هم می‌تواند برای کاهش تمایلات جنسی موثر باشد. هرچند سازمان غذا و دارو استفاده از این دارو را به عنوان درمان اعتیاد جنسی تایید نکرده است.
سلامت‌زیستی